“Eén project binnenhalen en reconversie is gedaan”
“Met het binnenhalen van één project kunnen we de economische toekomst van Limburg voor lange tijd verzekeren.” Dat zegt de Limburgse gouverneur Jos Lantmeeters. Waar hij op doelt is een concreet dossier voor de bouw van de Einstein-telescoop, een gigantisch ondergronds wetenschappelijk complex dat een investering vergt van twee miljard euro. “Onze regio is één van de twee overgebleven kandidaten. We moeten nu alle krachten bundelen om een terugverdieneffect van zo’n 1,5 keer de investering, naar hier te halen.”
“Na de eerste waarneming van de gravitatiegolven in 2015 is het de bedoeling om een grote installatie te bouwen waarmee exotische objecten in het heelal, zoals zwarte gaten, kunnen geobserveerd worden”, zegt professor Nick van Remortel. “De ontdekking van nieuwe wetenschappelijke fenomenen vereist een krachtig observatorium dat uniek is in de wereld. Het gaat om een complex in de vorm van een driehoek, met zijdes van 10 kilometer. Alles zou 200 tot 300 meter onder de grond worden gebouwd omdat de stabiliteit van de ondergrond belangrijk is. Europa heeft de bouw van deze Einstein-telescoop op de prioriteitenlijst van de investeringen in wetenschap gezet. Een kans die we niet mogen laten liggen.”
Twee regio’s zijn kandidaat om het mega-project te bouwen: een grote, dunbevolkte locatie in Sicilië en de buurt van het drielandenpunt tussen België, Nederland en Duitsland. Die drie landen zouden samen een bod op het lastenboek uitbrengen, een deel van de financiering voor hun rekening nemen, én uiteraard ook de terugverdieneffecten onderling verdelen.
“Er wordt geschat dat de economie hierdoor impulsen krijgt ter waarde van 1,3 tot 1,5 keer de initiële investering”, weet gouverneur Lantmeeters. “En dan spreek ik niet alleen over de bouw van het complex. Alle toekomstindicatoren waarmee Voka Limburg de temperatuur meet van ons economisch landschap, kunnen hier sterk door beïnvloed worden. De directe en indirecte tewerkstelling (1.000 mensen), innovatiekracht én internationalisering zullen een blijvende boost krijgen.”
“Er is voor 600 miljoen aan roestvrij staal nodig. Daar zal Aperam Genk beslist interesse voor hebben…”
Gouverneur Jos Lantmeeters
R&D zal boost krijgen
“We zien dat bij soortgelijke projecten, zoals het CERN in Genève, er zich een cluster van bedrijven en kennisinstellingen vormt, die een enorme welvaart creëert in de wijde omgeving”, aldus professor van Remortel. “Zo zal het menselijk kapitaal worden opgewaardeerd door de komst van hoogopgeleid talent. De Einstein-telescoop kan een ‘technologische pusher’ worden voor Limburg. De R&D zal enorme impulsen krijgen en floreren. Zo stellen we vast dat in de slipstream van het CERN ontdekkingen zijn gedaan en verfijnd, zoals het world wide web, touchscreens, PET-scans, enzovoort. En vergeet ook niet dat er jaarlijks 10.000 bezoekers worden verwelkomd…”
“Alle troeven liggen er om in één klap de deur van de reconversie definitief dicht te trekken”, vindt gouverneur Lantmeeters. “Er is dus geen enkele reden om niet ten volle voor dit project te gaan. Bedrijfswereld, politiek en wetenschap moeten alle neuzen in dezelfde richting zetten. Heel concreet zoeken we medestanders om de kandidatuur zo sterk mogelijk te maken en ook de Vlaamse regering te overtuigen om mee op de kar te springen. Er is in de eerste fase zo’n 200 miljoen nodig om de administratieve omkadering te voorzien. Uiteraard te verdelen onder België, Nederland en Duitsland.”
POM Limburg ziet alvast een rol als katalysator wel zitten om bedrijven, universiteiten en andere mogelijke stakeholders, te betrekken. “Voor de bouw van de ondergrondse gangen alleen al, is voor 600 miljoen euro aan roestvrij staal nodig. Ik denk dat Aperam in Genk daar wel oren naar heeft”, aldus de gouverneur. “Aannemers, tunnelbouwers, leveranciers van cleanrooms, glasfabrikanten,… iedereen heeft er belang bij. Niet alleen de grote jongens, ook kleinere spelers moeten de drempel overwinnen om een steentje bij te dragen.”
En zelfs als de Italianen uiteindelijk met de opdracht aan de haal zouden gaan, zijn onze inspanningen niet verloren, vindt de gouverneur. “Het is een enorm goede oefening om op euregionaal vlak complexe, technische, juridische en administratieve uitdagingen aan te pakken. Door hier met z’n allen voor te gaan, is de basis gelegd voor een verdere structurele samenwerking op alle gebied. Nogmaals: we moeten er 200% voor gaan en die telescoop naar hier halen!”